چرخ خیاطی الیک یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات مورد استفاده در صنعت پوشاک و به خصوص تولید البسه چرمی است که از آن برای تقویت لبه‌های دوخت و افزایش دوام بخش‌های حساس لباس با دوخت قوی استفاده می‌شود. چرخ الیک که در انواع نیمه‌صنعتی و صنعتی تولید می‌شود، در ایران با نام الیک زن نیز شناخته می‌شود و برای اجرای انواع دوخت‌های تزئینی و محکم کاربرد دارد.

در این مقاله می‌کوشیم با معرفی چرخ الیک، کاربردها و انواع آن، شما را برای خرید یک چرخ خیاطی الیک مناسب راهنمایی کنیم. بهترین چرخ خیاطی صنعتی را نیز می‌توانید از این لینک مطالعه کنید.

چرخ خیاطی الیک چیست؟

چرخ الیک به عنوان یک چرخ خیاطی تخصصی، به طور خاص برای ایجاد دوخت‌هایی که نیاز به ایجاد بست یا پوشش لبه دارند طراحی شده است. از چرخ‌های الیک برای ایجاد دوخت‌های محکم در نقاط خاص البسه برای مثال روی منطقه کمربند شلوار، ابتدا و انتهای زیپ‌ها، محل تعبیه جیب‌ها و دیگر نقاط حساس و پرتنش استفاده می‌شود تا در استفاده‌های مکرر دوخت باز نشود و استحکام لباس بیشتر باشد.

این چرخ‌ها با به‌کارگیری یک سوزن از بالا و گرفتن نخ توسط قاب ماکو از زیر در کنار یک سیستم تغذیه دقیق، الیاف نخ را به شکل بست‌های متراکم و محکم روی هم قرار می‌دهند و نقطه‌ای محکم ایجاد می‌کنند. به نقل از ویکی پدیا:

In sewing, bar tack, also written bar-tack or bartack, refers to a series of stitches used to reinforce areas of a garment that may be subject to stress or additional wear. Typical areas for bar tack stitches include pocket openings, buttonholes, belt loops, the bottom of a fly opening, tucks, pleats and the corners of collars. Bar tacks may be sewn by hand, using whip stitches, or by machine, using zigzag stitches. The process for sewing a bar tack is essentially to sew several long, narrowly spaced stitches along the line of the bar that will be formed, followed by short stitches made perpendicular to the long stitches, through the fabric and over the bar.

ترجمه: در خیاطی، الیک (Bar Tack) یا دوخت الیک به مجموعه‌ای از بخیه‌ها گفته می‌شود که برای تقویت قسمت‌هایی از لباس به کار می‌روند که در معرض کشش، فشار یا سایش بیشتری هستند.
نواحی رایج برای دوخت الیک شامل سر جیب‌ها، جا دکمه‌ها، حلقه‌های کمربند، پایین زیپ، چین‌ها، پیله‌ها و گوشه‌های یقه است.
دوخت الیک را می‌توان به‌صورت دستی (با بخیه‌های ضربدری یا پیچشی) یا با چرخ خیاطی (معمولاً با دوخت زیگزاگ) انجام داد. فرآیند دوخت الیک به این صورت است که ابتدا چند بخیه‌ی نسبتاً بلند و نزدیک به هم در امتداد خطی که قرار است نوار الیک روی آن ایجاد شود، دوخته می‌شود؛ سپس بخیه‌های کوتاه‌تری به‌صورت عمود بر آن بخیه‌های طولی زده می‌شود تا روی پارچه را بپوشاند و نوار تقویتی نهایی شکل بگیرد.
به طور کلی چرخ خیاطی الیک در دسته دستگاه‌های صنعتی قرار می‌گیرد، اما امروزه مدل‌های کامپیوتری و نیمه‌ اتوماتیک چرخ الیک زن نیز به بازار عرضه شده که قادر به اجرای چندین نوع دوخت، برنامه‌ریزی طرح و تنظیمات پنل لمسی است. خوشبختانه در بازار ایران، چرخ‌های الیک زن برندهای مختلفی موجود است.

انواع چرخ الیک یا کاربرد چرخ الیک

چرخ خیاطی‌های الیک (Bartack) از جمله چرخ‌های صنعتی تخصصی هستند که برای ایجاد دوخت‌های تقویتی در نقاط پرتنش پوشاک به کار می‌روند. این دوخت‌ها معمولاً در قسمت‌هایی مانند محل اتصال جیب، کمربند، زیپ یا نوارهای تقویتی اجرا می‌شوند تا استحکام لباس افزایش یابد.

نوع چرخ الیکویژگی‌های فنی و کاربردسطح کاربرینوع متریال مناسبمزایا
الیک مکانیکی (Mechanical Bartack)ساختار ساده، تنظیمات دستی، فاقد سیستم دیجیتالکارگاه‌های کوچک، دوخت‌های سبکپارچه‌های معمولی (کتان، تریکو، فاستونی)اقتصادی، تعمیر آسان
الیک الکترونیکی (Electronic Bartack)کنترل الکترونیکی حرکت سوزن و نخ، سرعت بالا، دقت بیشتر نسبت به مکانیکیکارگاه‌های صنعتی متوسطانواع پارچه‌های متوسط تا ضخیمدقت و دوام بالا، عملکرد نرم‌تر
الیک کامپیوتری (Computerized Bartack)مجهز به پنل دیجیتال و حافظه الگو، قابلیت تنظیم طول و عرض دوخت، سرعت و فشار سوزنکارخانجات بزرگ و تولید انبوهتمام پارچه‌ها (از ظریف تا ضخیم)برنامه‌پذیر، سریع، کم‌خطا، مناسب تولید انبوه
الیک ضخیم دوز (Heavy-duty Bartack)موتور قدرتمند، قطعات مقاوم، طراحی برای دوخت روی متریال ضخیمصنایع چرم و کیف‌دوزی، پوشاک کارچرم، برزنت، جین، پارچه‌های صنعتیدوخت محکم، مناسب دوخت ضخیم، دوام بالا

الیک مکانیکی

مدل‌های مکانیکی، نسل قدیمی‌تر این چرخ‌ها هستند که به‌صورت دستی تنظیم می‌شوند و برای کارگاه‌های کوچک گزینه‌ای اقتصادی محسوب می‌شوند.

الیک الکترونیکی

مدل‌های الکترونیکی با بهره‌گیری از کنترل‌های دقیق‌تر و موتورهای قوی‌تر، سرعت و دقت بالاتری دارند و برای تولید مداوم در کارگاه‌های صنعتی مناسب‌اند.

الیک کامپیوتری

در نهایت، الیک‌های کامپیوتری پیشرفته‌ترین نوع این دستگاه‌ها هستند که با کنترل دیجیتال، پنل لمسی و قابلیت برنامه‌ریزی الگوی دوخت عرضه می‌شوند. این مدل‌ها امکان تنظیم دقیق طول و عرض دوخت، سرعت و فشار سوزن را دارند و می‌توانند در خطوط تولید خودکار مورد استفاده قرار گیرند.

الیک ضخیم دوز

برخی مدل‌های الیک نیز برای مواد خاص مانند جین، برزنت و چرم طراحی می‌شوند. این دستگاه‌ها که با عنوان الیک صخیم دوزی (Heavy-duty Bartack) شناخته می‌شوند، از قطعات مقاوم‌تر و موتورهای قوی‌تر بهره می‌برند تا بتوانند روی متریال ضخیم دوختی محکم و یکنواخت ایجاد کنند.

به طور کلی، چرخ خیاطی الیک نقشی کلیدی در افزایش دوام و کیفیت محصولات پوشاک دارد و در کارخانه‌های تولید لباس، کیف، کفش و سایر محصولات چرمی به‌وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خرید چرخ خیاطی الیک

خرید چرخ خیاطی الیک نیاز به درنظرگرفتن برخی شرایط و فاکتورها دارد تا بهترین انتخاب را داشته باشید. این نکات عبارتند از؛

نوع کاربری

در درجه اول، یکی از مهمترین مسائل در خرید چرخ الیک، نوع کاربری و میزان استفاده از چرخ است. برای استفاده‌های خانگی یا معمولی، یک چرخ ساده مکانیکی یا نیمه اتوماتیک کفایت می‌کند اما برای کاربری‌های حرفه‌ای، باید از مدل‌های پیشرفته کامپیوتری استفاده کرد.

مدل‌های دوخت

چرخ‌های الیک قادر به اجرای انواع مختلفی از دوخت از جمله دوخت مستقیم، دوخت زیگزاگ و گلدوزی هستند. برای خرید باید با توجه به نیاز خود، مدلی مناسب را تهیه کنید.

کیفیت ساخت و دوام

با توجه به اینکه چرخ خیاطی الیک محصولی تخصصی برای کار در محیط‌های صنعتی است، دوام و ساختار بدنه آن اهمیت زیادی دارد. در زمان خرید چرخ الیک، به مسئله کیفیت ساخت و دوام دستگاه توجه کنید.

گارانتی و خدمات پس از فروش

داشتن گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش می‌تواند به شما در صورت بروز مشکلات احتمالی در آینده یا نیاز به تعمیر و تعویض قطعات دستگاه کمک کند.

قابلیت‌های اضافی

برخی قابلیت‌های ویژه چرخ الیک ممکن است برای برخی افراد بسیار کاربردی باشد. این قابلیت‌ها عبارتند از قابلیت دوخت دکمه یا گلدوزی. اگر به این موارد اهمیت می‌دهید، در زمان خرید به این موارد توجه کنید.

خرید چرخ خیاطی الیک موضوع حساسی است و در صورتی که محصولی مناسب نیاز خود تهیه نکنید ممکن است از خرید خود پشیمان شوید. پس با توجه به نوع نیاز، شرایط و کاربری و نکاتی که ذکر کردیم، یک انتخاب آگاهانه انجام دهید و بهترین محصول به تناسب نیاز خود را خریداری کنید.

قیمت چرخ الیک صنعتی

قیمت انواع چرخ الیک بسته به نوع دستگاه، برند و کشور سازنده، سطح قابلیت‌ها و امکانات جانبی، گارانتی و خدمات پس از فروش متفاوت است. البته به عنوان محصولاتی وارداتی، نوسانات نرخ ارز، وضعیت تورم و شرایط کلی اقتصاد کشور نیز بر قیمت نهایی این محصولات موثر است.

با این وصف و با توجه به شرایط فعلی و تغییر مداوم قیمت‌ها، توصیه می‌کنیم برای اطلاع از قیمت انواع چرخ الیک، پیش از خرید آخرین قیمت را از مشاوران ما در گلدن دوک استعلام بگیرید.

سوالات متداول درباره چرخ الیک

چرخ خیاطی الیک محصولی تخصصی برای تقویت نقاط پرتنش پوشاک، دوخت قطعات چرمی و پارچه‌های ضخیم، افزودن نوارها و برچسب‌ها به پوشاک است. از برخی مدل‌های خاص این محصولات در تولید کیف و کفش نیز استفاده می‌شود.

در صورتی که نیاز به تنوع بالای طرح و الگو، دقت بالای دوخت، کاهش نیروی انسانی و هماهنگی بالا با سیستم‌های اتوماسیون را دارید، مدل‌های کامپیوتری با قابلیت‌های مدرن خود از جمله تنوع بالای الگوها و پنل هوشمند، دستگاه‌هایی به مراتب کاربردی‌تر هستند.

دستگاه‌های صنعتی به طور کلی نیاز به سرویس دوره‌ای و نگهداری خاصی دارند. بهتر است در دوره‌های زمانی مشخص، با روغن‌کاری، تنظیم ماکو، بررسی بخش‌های مختلف چرخ و چک کردن وضعیت تسمه‌ها و موتور، از سلامت چرخ اطمینان حاصل کنید.

با توجه به اینکه مدل‌های کامپیوتری تمام اتوماتیک برای تولید انبوه کاربرد دارند، مدل‌های نیمه اتوماتیک یا مکانیکی برای یک کارگاه کوچک یا کسب‌وکاری خانگی مناسب‌تر هستند.